• Om pedagogisch medewerker te worden op een voorschool/ peuterspeelzaal heb je een afgeronde pedagogische beroepsopleiding nodig met daarbij een VVE certificaat (Voor- en vroegschoolse educatie). Je kunt hiervoor in Leiden terecht op het mboRijnland, bijvoorbeeld voor de opleiding (gespecialiseerd) Pedagogisch medewerker Kinderopvang (niveau 3 of 4).
  
• Je kunt ook aan het werk als pedagogisch educatief professional of pedagogisch beleidsmedewerker/coach. Hiervoor kun je terecht bij de Hogeschool Leiden.
  
• Het verschilt per opleiding of je wel/niet kwalificeert voor het werken op de voorschool, op de website Kinderopvang werkt! lees je precies welke opleidingen hiervoor kwalificeren.
  
• Bij de organisaties waar voorschoolse educatie aangeboden wordt, zijn interne opleidingsmogelijkheden om een VVE certificaat te behalen. Deze mogelijkheden zijn te bespreken met de desbetreffende organisatie.

• Om les te kunnen geven in het basisonderwijs kun je terecht bij de Hogeschool Leiden, bijvoorbeeld bij de Pabo, de Academische pabo, de Vrijeschool Pabo of de opleiding Sociaal Werk: Jeugd in Onderwijs. Ook vind je aan de Hogeschool Leiden de lerarenopleiding Spring, dit is een lerarenopleiding voor PO/VO pedagogisch meesterschap. Spring richt zich op vernieuwend onderwijs.
  
• Er zijn ook routes waarbij je je bevoegdheid haalt op de universiteit, in combinatie met een universitaire bachelor. Je kunt hiervoor bijvoorbeeld terecht bij de Universiteit Leiden voor de Educatieve Master Primair Onderwijs.
  
• Overweeg je een carrière in het speciaal onderwijs? Dan heb je een bevoegdheid nodig voor het primair onderwijs. Deze bevoegdheid kun je behalen aan een (universitaire) pabo of bij de opleiding Sociaal werk: Jeugd in Onderwijs.
  
• Wist je dat de Leidse PO scholen van schoolbestuur SCOL en PROOLeiden zijn aangesloten bij Samen Opleiden route voor voltijd en flexibele deeltijd? Een stageplek kun je vinden via de opleiding.
  
  

Onderwijsassistent

• Wil je werken op een basisschool of in het speciaal onderwijs, maar niet zelf voor de klas staan? Dan is een baan als onderwijsassistent misschien iets voor jou. Als je een opleiding wilt volgen tot deze functie kun je je bijvoorbeeld aanmelden bij mboRijnland voor de opleiding onderwijsassistent. Deze opleiding start zowel in september als in februari.

• Liever leraar worden in het voortgezet onderwijs? Dan heb je verschillende bevoegdheden:
  - Tweedegraads bevoegdheid; vmbo, onderbouw havo en vwo, voortgezet speciaal onderwijs, praktijkonderwijs en het mbo.
  - Beperkte tweedegraads bevoegdheid: dit lijkt op tweedegraads, maar je bent niet bevoegd om in het vmbo-b/k/g en het mbo les te geven.
  - Eerstegraads bevoegdheid: hiermee mag je, aanvullend op een tweedegraads bevoegdheid, ook lessen verzorgen in de bovenbouw van havo/vwo.
  - Ongegradeerde bevoegdheid: dit betreft kunstvakken en lichamelijke opvoeding voor alle onderwijssectoren.
  
• Een overzicht van alle routes naar werken in het voortgezet onderwijs is te vinden op de website van Voion.
  
• De reguliere route om een tweedegraads bevoegdheid te halen is een vierjarige lerarenopleiding aan een hogeschool. Direct na je middelbare school kun je terecht bij verschillende Hogescholen, een ruim aanbod vind je bijvoorbeeld de Hogeschool van Amsterdam, de Hogeschool Rotterdam of de Hogeschool Utrecht. In Leiden zijn er vervolgens heel veel leuke middelbare scholen om op te werken!
  
• Ben je in het bezit van een universitaire bachelor of master? Het ICLON van de Universiteit Leiden biedt diverse opleidingstrajecten om verder te studeren en die leiden tot een onderwijsbevoegdheid in het voortgezet onderwijs.
  
• Heb je interesse in voortgezet speciaal onderwijs dan geldt dat je een eerste- of tweedegraads lesbevoegdheid moet hebben als de school zelf eindexamens afneemt. Als de school zelf géén eindexamens afneemt, kun je lesgeven met een bevoegdheid voor het primair onderwijs.

• Wil je bij het mbo aan de slag als docent, dan heb je een tweede- of eerstegraads lesbevoegdheid nodig. Je kunt dit behalen via een lerarenopleiding aan en/of master verschillende Hogescholen en Universiteiten. Er zijn hiervoor verschillende routes.

• Je specialiseert je in een schoolvak of profiel en werkt tijdens je opleiding aan je vakinhoudelijke, pedagogische en didactische vaardigheden. Meer informatie over docent worden in het mbo is te vinden op het onderwijsloket.

• Om aan de slag te gaan als docent in het hbo of aan de universiteit heb je meestal een diploma nodig van een hogeschool of universiteit en (ruime) praktijkervaring. Ervaring binnen het onderwijs is mooi meegenomen, maar (in eerste instantie) niet altijd noodzakelijk. Er bestaan ook mogelijkheden dat de onderwijsinstelling je ondersteunt in het behalen van de basiskwalificatie didactische bekwaamheid (BDB), de basiskwalificatie onderwijs (BKO) of een vergelijkbare diploma.
  De eisen waaraan je moet voldoen verschillen per onderwijsinstelling. De Hogeschool Leiden of Universiteit Leiden geven je graag meer informatie over de voorwaarden die zij stellen.
• Ben jij een universitaire student en wil je eerst ervaren hoe het is om in het onderwijs te werken voordat je kiest voor een lerarenopleiding? Meld je aan als Persoonlijk Assistent van de Leraar (PAL).

• Het landelijk Onderwijsloket kan je informeren en advies geven over werken in het onderwijs. Ook organiseren ze maandelijks webinars over werken in het onderwijs.

• Weet je nog niet of je in het onderwijs wilt werken, maar wil je je wel oriënteren? Neem dan eens contact op met Technolab voor hun 11 weken track Meesterchallenge of de 2-daagse Expeditie Leerkracht.
  
  Maar niet voordat je de vier portretvideo's hebt bekeken natuurlijk!